Melkstaking van 1943 vereeuwigd: indrukwekkende getuigenissen van de offers van verzet

De geschiedenis van de melkstaking – in andere delen van Nederland bekend als Meistaking – zetten de verhouding tussen de Nederlandse bevolking en de Duitse bezetter op scherp. Het verzet werd na de staking breder en sterker, maar ook het Duitse geweld en de Duitse represailles tegen het verzet namen toe.De aanleiding voor de staking was het Duitse bevel aan alle 300.000 Nederlandse militairen om zich te melden voor dwangarbeid in Duitse wapenfabrieken. De boosheid hierover was zo groot dat in Fryslân boeren niet meer aan de zuivelfabriek leverden, maar de melk in de sloot lieten lopen.De onderwijzer Jan Eisenga uit Gorredijk was solidair met de stakers en vroeg aan de ouders om de kinderen thuis te houden.”Eisenga ergerde zich al langer dat de bevolking niet veel ondernam tegen alle Duitse maatregels”, vertelt Roel van der Heide, die een boek over Eisenga schreef. “Met de melkstaking zag hij zijn kans. Hij wilde wat doen, maar dat is hem fataal geworden.”Door het dagboek van Eisenga, dat op de expositie is te zien, kon Van der Heide de gedachten en waarnemingen van Eisenga in de eerste oorlogsjaren goed volgen.Na de arrestatie van Eisenga schreef de weduwe van Eisenga, Tjitske de Groot, verder in het dagboek. Ze had haar man nog gewaarschuwd voor de risico’s van acties tegen de Duitsers. “Jan, bemoei je er niet mee”, heeft ze tegen haar man gezegd. Maar Eisenga kon niet tegen onrecht en was recht door zee. “Hij was wat dat betreft een echte Fries”, zo vertelt Van der Heide.In Gorredijk is Jan Eisenga nog lang neit vergeten. Om ervoor te zorgen dat dat zo blijft komt er volgend jaar een nieuwe expositie over Eisenga en zijn vrouw Tjitske de Groot en een toneelstuk dat buiten voor het museum zal worden opgevoerd. “Dit belangrijke verhaal, dat zich hier afspeelde, moet verteld blijven worden”, zegt Couperus.Van der Heise is het daar helemaal niet mee eens. “Er zijn in Gorredijk nu nog mensen die les hebben gehad van meester Jan Eisenga. Die lopen allemaal met hem weg. Het moet echt een bijzondere man zijn geweest. Zonde dat deze grote zoon uit Gorredijk maar 34 jaar mocht worden.”

Bron: Omrop Fryslân